GoEuro poprosiło o wypowiedź na temat podróży samolotem osób niepełnosprawnych niezwykłego człowieka, który podzielił się z nami zarówno cennymi wskazówkami, jak i własnym, praktycznym doświadczeniem. Kamil Kowalewicz, współautor bloga „Robimy podróże na dwóch nogach i czterech kołach”, sam będąc osobą niepełnosprawną, podróżuje i czerpie z tego wiele radości. W poniższym tekście opowie, na co zwrócić uwagę przy planowaniu podróży samolotem z osobą niepełnosprawną.
Kamil Kowalewicz dla GoEuro: Samolot to najszybszy i bardzo wygodny środek transportu, również dla osób niepełnosprawnych. Aby podróż nim była przyjemnością, osoba niepełnosprawna musi pamiętać o kilku ważnych sprawach. Postaram się Wam je w tym tekście przybliżyć, aby podróżowanie samolotem było dla Was wolne od wszelkich przykrych niespodzianek.
Od czego zacząć swoją podróż samolotem?
Często słyszę opinię, że jakaś linia lotnicza nie zapewniła odpowiedniej opieki dla osoby niepełnosprawnej. Jednak prawda jest taka, że każda linia lotnicza na świecie jedynie zgłasza obsłudze lotniska fakt, że osoba niepełnosprawna będzie z nimi podróżować i to właśnie obsługa lotniska zajmuje się całą asystą. Tak jest na całym świecie i warto o tym pamiętać w razie jakichkolwiek problemów.
Kolejną rzeczą, o której należy pamiętać, jest to, że w samolocie może znajdować się jednocześnie określona liczba osób niepełnosprawnych. Podyktowane jest to kwestią bezpieczeństwa, naszego bezpieczeństwa. Liczba ta jest różna w przypadku różnych linii, więc jeżeli planujecie zbiorowy lot osób niepełnosprawnych, należy kontaktować się z konkretnym przewoźnikiem.
Pamiętajcie, że na każdym lotnisku musi znajdować się wózek inwalidzki, asysta dla osoby niepełnosprawnej oraz odpowiedni pokój na potrzeby osoby niepełnosprawnej. Gwarantuje to międzynarodowe prawo. Dodatkowo, w przypadku 99% linii lotniczych, osoba niepełnosprawna poruszająca się na wózku inwalidzkim ma prawo do darmowego transportu do dwóch wózków inwalidzkich.
Kup bilet informując przewoźnika, że jesteś osobą niepełnosprawną
Większość przewoźników oferuje wybór potrzebnej nam asysty podczas rezerwacji biletu. Konkretna asysta określana jest za pomocą kilku międzynarodowych kodów, jasnych i zrozumiałych na całym świecie. Warto jest więc zaznajomić się z nimi i zapamiętać kod odpowiadający potrzebnej nam asyście. Ważne jest to, aby zgłosić odpowiedni kod minimum 48h przed planowaną podróżą. W przypadku lotu w dwie strony lub lotu łączonego potrzebę asysty możemy zgłosić od razu na wszystkie odcinki podróży. Te kody to:
| Kod | Znaczenie |
| WCHR (wheelchair ramp) | Dotyczy osób, które potrzebują pomocy w przedostaniu się przez lotnisko do wejścia do samolotu. A więc asysta będzie nam towarzyszyć w drodze przez lotnisko aż do progu samolotu. Na swoje miejsce musimy jednak dostać się samodzielnie. Z tego kodu korzystają osoby mające trudności w chodzeniu i potrzebują wózka inwalidzkiego w drodze przez lotnisko, ale już w samolocie są w stanie przejść kilka kroków i na swoje miejsce dostaną się samodzielnie. |
| WCHC (wheelchair cabin) | Najczęściej wykorzystywany przez osoby niepełnosprawne kod. Dotyczy on osób, które potrzebują pomocy w przedostaniu się przez lotnisko oraz w dostaniu się na swoje miejsce w samolocie. Pomoc asysty nie kończy się zatem u progu wejścia do samolotu, a dopiero wtedy, gdy osoba niepełnosprawna znajdzie się na swoim miejscu. Z tego rodzaju pomocy korzystają osoby, które nie mogą samodzielnie chodzić. Przy tym rodzaju asysty możemy skorzystać z wózka znajdującego się na lotnisku lub dotrzeć do samolotu na swoim. Jednak przed wejściem na pokład będziemy musieli się przesiąść (asysta udziela niezbędnej pomocy) na specjalny wózek pokładowy. Kod ten dotyczy osób poruszających się na wózkach inwalidzkich oznaczanych w następujący sposób: WCBD (wózek z napędem akumulatorowym z baterią która się nie rozlewa), WCBW (wózek inwalidzki z napędem na baterie ołowiowe bądź grożące wyciekiem) i WCMP (wózek napędzany ręcznie). |
| WCHS (wheelchair stairs) | Kod bardzo podobny do WCHR z tą różnicą, że w przypadku WCHS asysta udziela pomocy przy wejściu po schodach do samolotu (jeśli nie jest podstawiony rękaw). Jednak po ewentualnych schodach musimy wejść o własnych siłach, nie zostaną przygotowane żadne specjalne pomoce jak np. wózek pokładowy. |
| BLND (blind) | Dotyczy osób niewidomych potrzebujących pomocy w przedostaniu się przez terminal, aż do swojego miejsca w samolocie. W tym przypadku, personel pokładowy, udziela specjalnej odprawy z zakresu bezpieczeństwa podczas lotu. |
| BDGR | Kod ten również dotyczy osób niewidomych jednak tych podróżujących z psem przewodnikiem. Pomoc takiemu pasażerowi wygląda identycznie jak w przypadku BLND. |
| PETC | Tę klasyfikację wybierają niewidomi pasażerowie nie potrzebujący dodatkowej, specjalnej pomocy. |
| BLDP | Kod określa osobę niewidomą lub niedowidzącą podróżującą samodzielnie lub z opiekunem i nie wymagającą pomocy. Mimo że asysta nie jest potrzebna, podanie tego kodu usprawnia pomoc takiemu pasażerowi w przypadku powstania sytuacji awaryjnej. |
| DPNA | To oznaczenie stosowane jest w odniesieniu do osób z niepełnosprawnością intelektualną (zaburzenia rozwojowe szkolne, demencja, Alzheimer i zespół Downa) rozumiejących instrukcje związane z bezpieczeństwem i potrafiących na nie odpowiednio reagować. Asysta takiej osobie udzielana jest na terminalu, aż do bramki przed wejściem na pokład samolotu. |
| DEAF | Kod ten dotyczy pasażerów całkowicie głuchych, wymagających oddzielnej instrukcji bezpieczeństwa na pokładzie samolotu. Pasażer jest w stanie samodzielnie pokonać trasę przez lotnisko do swojego miejsca na pokładzie. |
| OXYG | Tym kodem określani są pasażerowie wymagający dostępu do tlenu podczas lotu. Zapewnienie tego typu pomocy jest bardziej skomplikowane od pozostałych, dlatego odpowiednią potrzebę należy zgłosić minimum 7 dni przed planowanym lotem. Polecam jednak kontakt z konkretnymi liniami przed zakupem biletu, aby uniknąć niepotrzebnych komplikacji. |
Przebieg odprawy na lotnisku
Kupiliśmy bilet, określając odpowiedni kod potrzebnej nam pomocy, nadchodzi dzień naszego lotu, więc udajemy się na lotnisko. Należy pamiętać, że osoba niepełnosprawna powinna być na lotnisku trochę wcześniej, aby asysta mogła nam zapewnić komfort i bezpieczeństwo. Przejdźmy teraz do tego, jak wygląda pomoc na lotnisku (w przypadku kodu WCHC), krok po kroku.
- 1. Udajemy się do punktu odprawy, gdzie warto dodatkowo przypomnieć obsłudze, że potrzebujemy pomocy.
- 2. Proszeni jesteśmy o udanie się do punktu asysty lotniskowej (oznaczony międzynarodowym znakiem osoby niepełnosprawnej). Tam przejmuje nas pracownik asysty i rozpoczynamy podróż przez terminal.
- 3. Przez bramki kontroli osobistej przechodzimy bez kolejki, a asysta udziela nam odpowiedniej pomocy przy kontroli.
- 4. Po kontroli udajemy się wraz z asystentem do samolotu. Tutaj sytuacja jest różna, w zależności od tego czy samolot stoi przy rękawie, czy też nie. W tym pierwszym przypadku wjeżdżamy przez rękaw aż do wejścia do samolotu, gdzie przesiadamy się na wózek pokładowy i udajemy się na nim na swoje miejsce (oczywiście z potrzebną pomocą). Gdy samolot nie stoi przy rękawie, w celu dostarczenia osoby niepełnosprawnej na pokład wykorzystuje się specjalny samochód z podnoszoną rampą (ambulift). Dalej wszystko wygląda tak samo, czyli w samochodzie przesiadamy się na wózek pokładowy i docieramy na nim na swoje miejsce.
Przy wejściu na pokład osoba niepełnosprawna wchodzi jako pierwsza, a przy wyjściu, wychodzi jako ostatnia. Dzieje się tak dlatego, aby inni pasażerowie nie utrudniali pracy asysty.
Osoba niepełnosprawna na pokładzie samolotu
Gdy już znajdziemy się na pokładzie samolotu, kończy się pomoc oferowana przez asystę lotniskową i przejmuje nas obsługa samolotu. Czego może od nich oczekiwać osoba niepełnosprawna? Tak naprawdę pomoc udzielana jest jedynie w przypadku pomocy w sytuacjach awaryjnych. Obsługa samolotu nie ma obowiązku udzielenia pomocy osobie niepełnosprawnej w dostaniu się do toalety czy poruszaniu się po pokładzie samolotu. Jednak zawsze warto poprosić o pomoc, jeśli takowej potrzebujemy, natomiast bezwzględnie należy zgłaszać obsłudze każdą sytuację awaryjną.
Warto pamiętać, że na wszystkich lotach długodystansowych znajduje się składany wózek pokładowy (podobny do tego, na którym wjeżdżaliśmy do samolotu) i obsługa musi nam go udostępnić w razie potrzeby.
5 rzeczy, o których osoba niepełnosprawna powinna pamiętać!
- 1. Zawsze zgłaszać odpowiedni kod przy zakupie biletu, w razie wątpliwości skontaktować się z przewoźnikiem.
- 2. Być odpowiednio wcześniej na lotnisku, aby zapewnić asyście możliwość komfortowej obsługi naszej osoby.
- 3. Według międzynarodowego prawa każdej osobie niepełnosprawnej obsługa lotniska musi zapewnić odpowiednią pomoc.
- 4. W drodze do samolotu macie prawo skorzystać z wózka znajdującego się na lotnisku lub ze swojego.
- 5. W całej drodze, przez lotnisko aż na pokład samolotu, ma prawo towarzyszyć Wam osoba towarzysząca Wam w podróży. Nikt nie może Wam tego odmówić.
Wiele osób niepełnosprawnych poruszających się na wózku inwalidzkim obawia się o zagubienie wózka, podobnie jak miewa to miejsce w przypadku bagażu. Moim zdaniem sytuacja taka jest praktycznie niemożliwa, ponieważ Wasz wózek nie jest nadawany jak standardowy bagaż. Zostawiacie go dopiero przy wejściu na pokład samolotu i to asysta lotniskowa transportuje go do luku bagażowego, gdzie jest bardzo dokładnie zabezpieczany. Uwierzcie, konsekwencje zagubienia lub zniszczenia wózka inwalidzkiego są ogromne i całkowicie nie na rękę zarówno lotniskom, jak i liniom lotniczym. To tak, jakby podczas lotu pełnosprawnemu pasażerowi odebrano nogi i na miejsce doleciał bez nich. Kuriozalne, prawda? Dlatego sytuacje zgubienia wózka inwalidzkiego praktycznie nie występują.
Na koniec pozwolę sobie przypomnieć rzecz, moim zdaniem, najważniejszą: pamiętajcie o doborze odpowiedniego kodu, odpowiadającego Waszej niepełnosprawności i podaniu go przy rezerwacji biletu (min. 48h przed planowanym odlotem). To naprawdę bardzo ułatwia zorganizowanie potrzebnej Wam pomocy i oszczędza niepotrzebne nerwy.
Mam nadzieję, że powyższy artykuł ułatwi Wam podróż samolotem i stanie się ona prawdziwą przyjemnością.
